Những điều cần biết khi thính Pháp hay thỉnh Chư Tăng thuyết Pháp.

Những điều cần biết khi thính Pháp hay thỉnh Chư Tăng thuyết Pháp.

Hỏi: Những điều cần biết khi thính Pháp hay thỉnh Chư Tăng thuyết Pháp.

(Câu thảo luận trong lớp Phật Pháp Buđdhadhamma ngày 7-1-2014, Minh Hạnh chuyển biên)

TTGiác Đẳng: Chúng tôi muốn chia sẻ một số điều mà một người Phật tử biết đạo biết đi chùa nên biết (ở những quốc gia Phật giáo thì ai cũng biết nhưng người Phật tử Việt Nam thường khi thì không biết những điều này). Đây là những điều ghi trong giới luật của một người tu sĩ khi nói Pháp cho qúi Phật tử. 

Một người tu sĩ hiểu Giới Luật Tỳ Kheo thì có những trường hợp không nói pháp cho người Phật tử nghe được nên im lặng hoặc tìm cách nói lảng. Khi một vị tu sĩ thuyết pháp với lòng tôn kính Pháp và tuân giữ theo Luật của Đức Phật Ngài ban hành thì trong những trường hợp như vầy cũng phải nói rằng rất là tế nhị để tránh đi: 

*** Trong Giới Luật cấm vị Tỳ Kheo không nên nói Pháp cho những người ở trong tay đang cầm dao, cầm gậy, cầm vũ khí. Điều đó có nghĩa nếu qúi vị đi đường có cầm cây gậy hay là đang nấu bếp tay cầm dao mà muốn hỏi đạo Chư Tăng thì nếu thật sự nghiêm túc muốn nghe thì bỏ những thứ đó xuống. Vấn đề là, có khi người ta nghe Pháp có điều gì bất mãn thì họ có thể dùng những thứ đó làm vũ khí để họ đánh vị tu sĩ. Nhưng ở đây chúng ta không nói như vậy, nhưng trong cung cách nếu một người nghe Pháp hỏi đạo mà trong tay cầm dao cầm gậy thì thật sự là không nên hỏi vì trường hợp này Chư Tăng không được thuyết pháp.

Chúng tôi biết tại các quốc gia Phật Giáo đôi khi có trường hợp một người cư sĩ đưa một người Tăng sĩ lên núi và khi họ đi thì họ cầm gậy chống nhưng đến chỗ nào cần hỏi đạo thì họ đứng lại và để cây gậy xuống một khoảng cách rồi họ chấp tay lên hỏi đạo thì như vậy là những người đó có tu ở trong chùa nên họ biết. Chúng ta có nhiều khi đi đâu mà nghe Chư Tăng nói Pháp, thí dụ như qúi Phật tử đi hành hương leo lên núi Linh Thứu có vài vị xách theo cây gậy rồi khi Chư Tăng bắt đầu giảng thì qúi vị cứ cầm gậy đứng đó. Thì không phải vì vấn đề an ninh nhưng trên một phương diện nào đó thì không đẹp khi Chư Tăng đang thuyết pháp mà qúi vị nghe mà qúi vị cầm dao cầm gậy vũ khí ở trên tay thì cái đó là cái nên để ý.

***  Một điều nên để ý nữa là: Nếu một người cung kính Pháp thì không nên hỏi Pháp khi vị tu sĩ đang đứng ngoài nắng đầu trần mà người cư sĩ che dù hoặc đội nón hoặc người cư sĩ mang dép, nếu vị sư mang giầy dép thì qúi vị mang giầy dép không có sao, nhưng nếu Chư Tăng để đầu trần chân không mà qúi vị lại mang giầy dép đội nón thì chuyện đó không có thích hợp để Chư Tăng thuyết pháp. Tại vì trên phương diện nào đó một sự cung kính đặc biệt là chúng ta cung kính đối với người thuyết pháp mà vị đó ở trong điều kiện không tiện nghi mà một người nghe Pháp thì đầy đủ tất cả những tiện nghi như vậy thì điều đó không nói lên được lòng cung kính của mình. Nên rất thường tại các quốc gia Phật giáo người ta không có đội nón không mang giày vào trong sân chùa hay là vào trong chánh điện. Việc bỏ nón, sập dù xuống, đi chân không đi vào trong chánh điện là truyền thống bởi vì thường các vị tu sĩ không có đội nón không có đi dép ở trong chánh điện. Chuyện đó thì chúng ta cũng nên nhớ, nếu qúi Phật tử thấy trường hợp nào đó mà qúi vị đang đội nón qúi vị hỏi đạo Chư Tăng mà Chư Tăng không trả lời thì qúi vị hiểu là như vậy.

*** Có những trường hợp, nếu Chư Tăng đi ở ngoài đường đi ở giữa đường mà qúi vị đi ở trong lề mà qúi vị hỏi đạo  Chư Tăng cũng không nói pháp được. Tức là mình nói pháp mà mình đi nơi xe cộ đang chạy ở giữa đường rất nguy hiểm nên lúc đó là lúc phi thời không phải là lúc để nghe Pháp Chư Tăng. Ngày xưa lề đường dành cho những người lớn đi và ở ngoài lộ thì dành cho những người nhỏ hơn. Do vậy thường thường nên biết là nếu Chư Tăng đi ở bên ngoài giữa đường qúi vị đi ở trong lề thì không nên hỏi pháp.

*** Hoặc giả là Chư Tăng ngồi ở phía sau hay là đi phía sau mà người đi ở phía trước (tức là  người đi trước thường là người dẫn đường) người đi trước hỏi gióng lại phía sau thì trường hợp đó trong luật Chư Tăng không giảng pháp được. 

Qúi vị để ý như vầy, chuyện này rất thường xảy ra, đôi khi trong xe tài xế và người ngồi ngang với tài xế ngồi phía trước rồi Chư Tăng ngồi phía sau, hỏi đạo Chư Tăng nói tới thì thật ra trừ trường hợp người bịnh, người bịnh chúng tôi nói là người đó họ ngồi phía sau bị ói mửa buồn nôn họ không chịu nổi thì họ phải ngồi phía trước thì Chư Tăng nói pháp được, còn bình thường nếu một người bình thường mà ngồi ở phía trước ngang với tài xế mà hỏi vọng Chư Tăng mà đặc biệt Chư Tăng ngồi tuốt phía sau nói thì điều đó không hợp đạo.

 *** Cũng nên để ý một điểm nữa là, hoặc giả là Chư Tăng ngồi ở dưới qúi vị ngồi ở trên giường để nói đạo, hoặc giả là Chư Tăng ngồi ở dưới qúi vị ngồi trên võng hỏi đạo thì đó cũng không phải cung cách khi mình hỏi Pháp. Mình phải có sự cung kính Pháp. Trong trường hợp một vị tỳ kheo thuyết pháp như vậy chẳng những phạm luật mà còn thiếu sự tôn kính đối với Pháp Bảo.  Ví dụ, Chư Tăng ngồi trên một băng ghế nào đó một người Phật tử khác ngồi trên võng thường thường trong sự thân thiện chúng tôi đi trong rừng có nhiều khi Phật tử ngồi trên võng có người khênh rồi sẵn tiện họ hỏi Pháp, thì lúc đó Chư Tăng phải đánh trống lãng đi chỗ khác chứ không giảng.  

*** Qúi vị nên nhớ kỹ một cung cách là khi Chư Tăng ngồi thuyết pháp Phật tử ngồi trên ghế chéo chân hay tư thế của tay chân không thích hợp chúng ta tạm gọi là vẻ nghênh ngang thì cách đó Chư Tăng cũng không nói Pháp. Chư Tăng không được nói Pháp với một người có thái độ như vậy. Ngồi nghe Pháp thì phải ngay ngắn có tâm thành cung kính. Người Tây Phương cũng có cách ngồi chéo chân khi gặp gỡ nhau, cách đó chỉ tốt về phương diện ngoại giao để cho thấy rằng mình không có mặc cảm trước người đối tác với mình. Nhưng trên phương diện nghe Pháp thì Chư Tăng nói Pháp một người nào đó mà ngồi chống nạnh hay là ngồi chéo chân thì cử chỉ đó không có đẹp và không thích hợp để Chư Tăng nói Pháp.

*** Và cũng nhớ rằng khi Chư Tăng ngồi chỗ thấp mà một người ngồi chỗ cao để nói Pháp thì Chư Tăng cũng không nên thuyết như vậy.

 Sinh hoạt trong chùa có luật gọi là Thuyết Giới tức là tụng giới bổn hàng tháng có lễ Phát Lồ Chư Tăng tụng giới bổn và khi Chư Tăng tụng thì vị tụng giới bổn phải ngồi chỗ cao nhất, cao hơn thầy cả trong chùa cao hơn vị trưởng lão tức là phải chêm một cái gối rất cao ở giữa cho vị thuyết giới ngồi tụng giới, ở các quốc gia Phật Giáo thường dùng pháp toạ, pháp tọa là chỗ rất cao trọng cho dù là một vị sadi thuyết pháp đi nữa thì cũng phải ngồi trên pháp tọa cao và Chư Tăng ở dưới, không phải vì vị sadi đó lớn hơn mà tại vì đó là sự cung kính đối với Pháp Bảo. Thí dụ như sinh hoạt ở trong lớp Phật Pháp Buđdhadhamma TTTuệ Siêu là người lớn hay chúng tôi  khi thỉnh ĐĐ. Pháp Tín thuyết Pháp thì phải nói "kính thỉnh ĐĐ. Pháp Tín thuyết pháp". Đó không phải là xưng hô bình thường của một vị lớn đối với vị nhỏ hạ hơn nhưng khi ở pháp toà đang giảng pháp chúng tôi phải có sự tôn kính đối với vị thuyết pháp đó là cái nguyên tắc. 

Điều rất quan trọng đó là, không biết vị thuyếp pháp ở ngoài hạ lạp như thế nào, tuổi tác như thế nào, mà vị đó là vị giảng Kinh để giảng Pháp thì mình kính trọng vị đó tức là kính trọng Pháp.

*** Rồi khi nghe pháp thì phải để ý, có những trường hợp ngoại lệ thí dụ như người bịnh, họ nằm họ ngồi thì mình thuyết pháp được. Nhưng nếu một người không bịnh mà họ nằm còn mình ngồi thuyết, thí dụ như thân thiết với nhau rồi vị đó nằm và hỏi đạo thì mình không thuyết pháp được chỉ khi nào vị đó bịnh thì có thể là mình đứng.

Đây là những điều liên quan đến giới luật chúng tôi chia sẻ với qúi Phật tử. Tất cả chúng ta nên nhớ một điều rằng một ở trong những điều làm cho Phật Pháp được hưng thịnh là lòng cung kính và cung kính đây là cung kính Phật, cung kính Pháp, cung kính Tăng, cung kính học giới, cung kính thiền định, và cung kính lễ tân. 

Ở thời nào người ta thiếu đi lòng cung kính mà chúng ta gọi là "mạt cưa, mướp đắng, dùi đục, mắm nêm"  tức là  lòng cung kính không còn nữa thì đó là dấu hiệu của sự suy tàn. Thì ở đây chúng ta cũng phải nói một điều rằng một ở trong những điều chúng ta có thể làm cho Phật Pháp được hưng thịnh là tất cả chúng ta nên giữ lòng cung kính đối với Phật Pháp. Sự cung kính đối với Phật Pháp qua nhiều hình thức nhưng những điều chúng tôi vừa nói là những điều chúng ta phải cẩn trọng, có khi Chư Tăng biết mà qúi Phật tử không biết ,và trong những trường hợp không thích hợp thì Chư Tăng hay giữ im lặng.

Nhiều khi qúi Phật tử không biết tại sao Chư Tăng im lặng không nói, tại vì lúc đó nói cũng kỳ. Thí dụ như là Chư Tăng đang đứng mà qúi Phật tử ngồi chẳng lẽ chúng tôi nói qúi vị hoan hỉ đứng lên. Hay là qúi vị đang đội nón chúng tôi đầu trần chúng tôi nói qúi vị hoan hỉ bỏ nón xuống hay là bỏ dép ra v.v... thì chuyện đó cũng không tiện nói, tốt hơn hết là nói sang chuyện khác đánh trống lảng và không đi vào đề tài Phật Pháp.

Và cũng tương tự như vậy, tất cả chúng ta trong hoàn cảnh nào thì cũng nhớ rằng chúng ta có cung kính đối với chánh pháp thì chánh pháp mới trường tồn và Phật Pháp có trường tồn thì thật sự chúng ta mới được sống ở trong ánh sáng nhiệm màu của Phật Pháp. Còn nếu chúng ta xem thường Phật Pháp xem thường những điều mình học thì là dấu hiệu của sự suy tàn và chúng ta cũng là người nhận lấy cái hệ quả của sự suy tàn đó ./.HET=NAM MO BON SU THICH CA MAU NI PHAT.( 3 LAN ).GIAO HOI PHAT GIAO VIETNAM TREN THE GIOI.TINH THAT KIM LIEN.BAT CHANH DAO.THICH NU CHAN TANH.GIAC TAM.AUSTRALIA,SYDNEY=29/9/2014.